Pomiędzy regularnymi wizytami u stomatologa każdy powinien codziennie dbać o właściwą higienę jamy ustnej, aby obniżyć ryzyko wystąpienia próchnicy zębów i chorób dziąseł.
Podstawowe zasady higieny jamy ustnej to :
- Stosowanie płynów do płukania jamy ustnej
- Używanie skrobaczki do języka tzw. zamiatacze języka (usuwanie osadu i bakterii)
- Właściwy dobór pasty do zębów i szczoteczki
- Regularne wizyty u stomatologa
- najlepiej co sześć miesięcy
- Zdrowe odżywianie (ograniczenie słodyczy i tłustych pokarmów)
- Zęby są czyste i nie ma między nimi resztek pokarmowych
- Dziąsła mają różowy kolor, nie bolą i nie krwawią przy szczotkowaniu
- Z ust nie wydobywa się nieświeży oddech
Nie istnieje pojęcie idealnej szczoteczki do zębów, należy więc dobierać ją indywidualnie. Rączka szczoteczki w pobliżu główki powinna być elastyczna. Obie części powinny być w tej samej płaszczyźnie. Główka swoją wielkością i kształtem powinna pozwolić dotrzeć do wszystkich zębów. Odpowiednie długości główki:
- Dla dorosłych 23 - 30mm
- Dla dzieci 7,5 - 11mm
U osób zdrowych zalecane są szczoteczki o włosiu średnio - twardym, a w przypadku chorób przyzębia - szczoteczki miękkie. Szczoteczkę należy wymienić gdy widać na niej pierwsze oznaki zużycia (postrzępione włosie), nie rzadziej niż co 3 miesiące.
Szczoteczki elektryczne
Ich używanie nie wymaga specjalnej techniki szczotkowania. Główka szczoteczki wykonuje od 4000 do 20000 obrotów na minutę i łączy w sobie ruch rotacyjny, pulsacyjny i oscylacyjny, co pozwala dokładnie oczyścić zęby z płytki bakteryjnej. Szczoteczki elektryczne zalecane są u dzieci, osób posiadające aparaty ortodontyczne i osób mających problem z posługiwaniem się szczoteczką mechaniczną.
Wybór odpowiedniej pasty do zębów
Wybór pasty do zębów jest sprawą indywidualną. To, co powinno zainteresować kupującego, to zawartość komponentów, które pomagają walczyć z konkretną dolegliwością, na przykład nadwrażliwością zębów, lub mają działanie kosmetyczne - np. wybielające. W sprzedaży jest też wiele past, które łączą w sobie jednocześnie kilka funkcji. Pasta, którą używamy powinna posiadać środki ścierne, gdyż dzięki nim nasze zęby są właściwie oczyszczone z osadu i pirofosforany chroniące szkliwo przed kamieniem. Równie ważnym składnikiem są środki pieniące, które skutecznie usuwają resztki pokarmowe. Niemal wszystkie dostępne w sprzedaży pasty do zębów zawierają fluor. Jego wysoka skuteczność w zapobieganiu próchnicy jest od wielu lat bardzo dobrze znana. Dzienna dawka fluoru powinna być zróżnicowana w zależności od wieku, dlatego też pasty dla dzieci i dorosłych różnią się zawartością aktywnych pierwiastków. W doborze pasty do zębów powinniśmy się poradzić swojego lekarza. Stomatolog znając Państwa dobierze najlepszy rodzaj dostosowany do Państwa potrzeb.
Nici dentystyczne
Używanie nici dentystycznych jest skuteczną metodą oczyszczania powierzchni międzyzębowych z zalegających resztek pokarmu. Zapobiega to powstawaniu próchnicy na powierzchniach stycznych zębów, chorób dziąseł i nieprzyjemnego zapachu z ust. Nici dentystyczne powinny być stosowane po każdym posiłku i przy każdym szczotkowaniu zębów.
Płukanie jamy ustnej
Jest to prosty sposób wspomagający higienę jamy ustnej ponieważ: usuwa resztki pokarmu, zmniejsza ilość flory bakteryjnej i zobojętnia kwaśne środowisko jamy ustnej. Płukanie zębów po posiłku usuwa prawie połowę resztek pokarmowych, a dłuższe płukanie może całkowicie rozpuścić cukier zalegający w jamie ustnej, który jest doskonałą pożywką dla bakterii wywołujących próchnicę.
Do płukania jamy ustnej stosuje się:
- Roztwór soli kuchennej (pół łyżeczki soli na szklankę wody)
- Roztwory środków chemicznych
- Płukanki ziołowe np. szałwii, rumianku
- Środki antybakteryjne
- Płukanki zawierające fluor
Higiena jamy ustnej u dzieci
U dzieci obowiązują wszystkie opisane powyżej zalecenia. Należy pamiętać, że zaniedbania w higienie jamy ustnej u dzieci mogą prowadzić do poważnych problemów. Zęby mleczne podobnie jak stałe narażone są na działanie bakterii odpowiedzialnych za rozwój próchnicy zębów. Próchnica atakuje mleczaki bardzo szybko, często jest trudna do zdiagnozowania przez rodziców, bo w fazie wstępnej przypomina zwykły osad. Jest to próchnica okrężna umiejscowiona przy samym dziąśle, co w konsekwencji może doprowadzić do utraty całej korony zęba. Wczesną diagnostykę próchnicy ułatwia laserowe urządzenie DIAGNOGENT. Już niemowlęta powinny oswajać się z higieną jamy ustnej poprzez szczoteczki - gryzaczki.
Nadwrażliwość zębów
Gdy recesji ulegają dziąsła, odsłaniają się części korzeni (szyjki zębowe). Pacjent odczuwa ból przy bodźcach zewnętrznych np. ciepło, zimno, słodycze, kwaśne jedzenie lub napoje, a nawet dotyk. W konsekwencji nadwrażliwość zębów prowadzi do rozwoju próchnicy korzeni zębów. Zapobieganie nadwrażliwości polega głównie na przeciwdziałaniu recesji dziąseł:
- Należy używać dobrej jakości szczoteczki oraz pasty i żelu z fluorem.
- Nie należy stosować nadmiernej siły podczas szczotkowania zębów.
- W przypadku zaczerwienienia, obrzęku lub krwawienia z dziąseł należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem stomatologiem